Μουσείο, Ορυκτολογικό Λαυρίου

Στεγάζεται από το 1986 σε ένα αναπαλαιωμένο πέτρινο κτίριο του 1873 (Α. Κορδέλλα), δείγμα της βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του 19ου αι., και ανήκει στην Εταιρεία Μελετών της Λαυρεωτικής. Από τα χίλια περίπου δείγματα ορυκτών της συλλογής της εταιρείας εκτίθενται περίπου πεντακόσια, αντιπροσωπευτικά των διακοσίων ογδόντα συνολικά ορυκτών που κρύβει το πλούσιο υπέδαφος της Λαυρεωτικής. Εκτός από τα πολλά διαφορετικά δείγματα γαληνίτη και κερουσίτη, από όπου εξόρυσσαν τον άργυρο οι αρχαίοι μεταλλευτές, εκτίθεται και μια σειρά ορυκτών γνωστών από την αρχαιότητα, όπως ο φθορίτης και ο αιματίτης, ο οποίος πήρε το όνομά του από το αίμα του θεού Oυρανού που τραυμάτισε ο Κρόνος. O αιματίτης και ο λειμωνίτης χρησιμοποιήθηκαν επίσης στην παρασκευή των πρώτων χρωμάτων από τον άνθρωπο. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ορυκτά σκωρίας (slag minerals), τα οποία έχουν δημιουργηθεί στις κοιλότητες άχρηστων υλικών, που μετά την καμίνευση του μεταλλεύματος οι αρχαίοι πετούσαν στη θάλασσα. Από τα 114 είδη που συνολικά έχουν καταγραφεί, τα 67 προέρχονται αποκλειστικά από αυτά τα σκουριασμένα υπολείμματα και δε συναντώνται στο φυσικό περιβάλλον. Μεταξύ αυτών μοναδικά στον κόσμο είναι ο νιλίτης, ο πενφιελδίτης, ο θορικοσίτης (ο οποίος πήρε το όνομά του από την αρχαία πύλη του Θορικού) και ο γεωργιαδεσίτης, που εκτίθενται στο μουσείο. Εκτός από αυτά, στο μουσείο εκτίθενται και μερικά άλλα ορυκτά που αναπτύχθηκαν και αυτά από τους πεταμένους στη θάλασσα λιθάργυρους, μεταξύ των οποίων μερικά πολύ σπάνια, όπως ο ματλοκίτης και ο κίτρινος παραλαυριονίτης. Εντύπωση όμως προκαλούν και μερικά από τα πιο κοινά ορυκτά, όπως οι κρύσταλλοι του γύψου, οι κοραλλοειδείς αραγωνίτες, ο κυβοειδής φθορίτης, ο γνωστός αργυραδάμας των αρχαίων, ο πορτοκαλόχρωμος βουλφενίτης, ο αδαμίτης, τον οποίο ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος είχε θεωρήσει ως σύμπλεγμα σμαραγδιών, ο ρομβοειδής ασβετίτης και ο κυανόχρωμος σερπιερίτης, από το όνομα του διευθυντή της Γαλλικής Εταιρείας Λαυρίου Σερπιέρι. Εκτός από τα ορυκτολογικά εκθέματα στο μουσείο εκτίθενται και αντικείμενα σχετικά με τη εξόρυξη και επεξεργασία των μεταλλευμάτων, όπως φωτιστικά και σκαπτικά εργαλεία, μέσα μεταφοράς μεταλλευμάτων και η βακτηρία του Α. Κορδέλλα (1836-1905), του εμπνευστή της αναγέννησης του νεότερου Λαυρίου, στου οποίου τη μνήμη είναι αφιερωμένο το μουσείο. Κορινθιακό πλακίδιο (6ος αι. π.Χ.), που εικονίζει μεταλλωρύχους κατά τη διάρκεια της εργασίας τους (Ορυκτολογικό Μουσείο Λαυρίου). Το αναπαλαιωμένο κτίριο στο οποίο στεγάζεται το Ορυκτολογικό Μουσείο Λαυρίου. Δείγμα του ορυκτού λειμωνίτη (Ορυκτολογικό Μουσείο Λαυρίου). Δείγμα κρυστάλλων γύψου (Ορυκτολογικό Μουσείο Λαυρίου). Δείγμα του ορυκτού αδαμίτη (Ορυκτολογικό Μουσείο Λαυρίου). Δείγμα του ορυκτού σερπιερίτη (Ορυκτολογικό Μουσείο Λαυρίου).